Από τη Φωτεινή Καλτσά, σχολική ψυχολόγο
Στις μέρες μας η ανατροφή των παιδιών αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση για να τη διεκπεραιώσει κανείς χωρίς λάθη. Στα ζητήματα ανατροφής αποφασίζουμε ανάλογα με τις δυνατότητες που έχουμε τη δεδομένη στιγμή ή με το τι θεωρούμε σωστό με βάση τις επιλογές που έχουμε. Η ανατροφή του παιδιού αντικατοπτρίζει τη δική μας προσωπικότητα. Πολλοί νέοι γονείς αισθάνονται ότι η κατάσταση έχει αλλάξει, ενώ καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να αναγκάσουν τα παιδιά να υπακούσουν με την πίεση, την κριτική, με τον έλεγχο και την τιμωρία, με αποτέλεσμα να καταλήγουν να γίνουν οι γονείς σκλάβοι των παιδιών, δηλαδή αναγκάζονται να ακολουθήσουν τη μέθοδο της τιμωρίας ή της επιβράβευσης, για να μπορέσουν να βγουν από τη δύσκολη θέση εκείνη τη στιγμή, στην ουσία η κατάσταση, όμως, δεν έχει βελτιωθεί, διότι η λύση στην οποία καταφύγανε δεν έχει μακροπρόθεσμη διάρκεια.
Από τη στιγμή που τα παιδιά γεννιούνται, αισθάνονται ότι ανήκουν πρώτα στη μητέρα, μετά στην οικογένεια και κατόπιν η αίσθηση αυτή μεταφέρεται στο Νηπιαγωγείο και αργότερα στη σχολική τάξη. Όταν τα παιδιά αισθάνονται ότι δεν ανήκουν κάπου, ότι τα απορρίπτουν, τα υποτιμούν, τα τιμωρούν, τότε έχουμε να κάνουμε με αποθαρρυμένα παιδιά, πράγμα που σημαίνει ενοχλητικά παιδιά.
Στη σημερινή εποχή τα παιδιά ξεκινούν έναν αγώνα εξουσίας, απαιτούν να τους συμπεριφέρονται με σεβασμό, να συζητούν μαζί τους. Όταν χτυπάς το παιδί σου, να ξέρεις ότι θα σου το ανταποδώσει το χτύπημα με τον ανάλογο τρόπο, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά. Τα παιδιά θεωρούν ότι εφόσον οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιβάλλουν τιμωρίες, έχουν και εκείνα επίσης το δικαίωμα να τιμωρούν τους γονείς τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μάχες εξουσίας, γονείς και παιδιά να μπαίνουν σε έναν κύκλο εκδίκησης από τον οποίο κανείς δεν βγαίνει νικητής.
Τα πιο συνήθης λάθη που κάνουν οι γονείς είναι γκρίνια, μουρμούρα, παράπονα, απειλές, σύγκριση, κριτική, δωροδοκία, δημιουργία τύψεων, δεν τους αφιερώνουνε χρόνο, τα χτυπάνε, τους παίρνουνε τις ευθύνες, τα αγνοούν. Αυτό που οφείλουν να κάνουν οι γονείς όταν το παιδί τους κάνει κάποιο λάθος είναι να μην ακολουθήσουν την τακτική της τιμωρίας, της γκρίνιας, διότι το παιδί θα το επαναλάβει, αλλά να παραμείνουν φιλικοί και σταθεροί στα όσα έχουν συμφωνήσει με το παιδί τους, ειδάλλως θα πέσουν στην παγίδα της εσφαλμένης καθοδήγησης, δηλαδή τιμωρία και γκρίνια.
Τα παιδιά οδηγούνται στη λανθασμένη συμπεριφορά, γιατί έχουν ως μοναδικό στόχο την προσοχή των γονιών, ακριβώς γιατί η προσοχή σας είναι ό,τι πιο ωραίο και μοναδικό έχουν να πάρουν τα παιδιά από εσάς, έχουν ανάγκη να τους μιλάτε με φιλικό τόνο, να ακούτε τι σας λένε, να τα αγγίζετε, να ενισχύετε με ενθουσιασμό τα βήματα προόδου που θα κάνουν, θέλουν να αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου, ότι είναι αποδεκτά, να συνεισφέρουν και αυτά με τον τρόπο τους στη οικογένεια. Όταν το παιδί αισθανθεί ότι το απορρίπτεται, είναι φυσιολογικό να νιώσει αποθαρρυμένο και απομονωμένο, με αποτέλεσμα να υιοθετήσει μια αρνητική συμπεριφορά, εχθρική, να έχουμε να κάνουμε με ένα απρόθυμο και απείθαρχο παιδί.
Στις ακραίες περιπτώσεις θα είναι αναγκαίο και να το επιπλήξετε, αλλά οφείλεται να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, διότι δεν πρέπει να πειράξετε την καλή σχέση μεταξύ σας, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα παιδιά δεν μαθαίνουν από τα άτομα που δεν συμπαθούν.
Η ανατροφή έχει στόχο να βοηθήσει το παιδί να δημιουργήσει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του, τους συνανθρώπους του και προς τα καθήκοντα της ίδιας της ζωής.
